O nas

26 października 1991 r. we Lwowie nastąpiło spotkanie środowisk polskich na Ukrainie, podczas którego omawiano możliwość utworzenia organizacji polskiej o zasięgu ogólnokrajowym.

Komunikat końcowy spotkania głosił m. in. „… My, Polacy zebrani dzisiaj we Lwowie, powołując komisję organizacyjną i statutową wyrażamy wolę utworzenia Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie”. 24 lipca 1992 r. w Ministerstwie Sprawiedliwości Ukrainy w Kijowie został prawnie zarejestrowany Statut Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie. 5 stycznia 1993 r. w Kijowie odbył się I Sejmik FOPnU, zrzeszającej 22 organizacji członkowskich. W wyniku demokratycznych wyborów prezesem została obrana Emilia Chmielowa, która do chwili obecnej pełni tą funkcję.

Na dzień dzisiejszy Federacja zrzesza Polaków w 134 organizacjach członkowskich na terenie całego Państwa Ukraińskiego w ogólnej liczbie ponad 18,5 tys. członków.

Trwa V kadencja Zarządu FOPnU. Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie posiada Dom Polski w Kijowie, dyrektorem jest Maria Siwko i biuro we Lwowie. Działa zgodnie z założeniami statutowymi i programami, które realizuje w ścisłej współpracy z organizacjami rządowymi i pozarządowymi RP, takimi jak Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” i jej Oddziałami, Fundacją „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Fundacją „Edukacja dla Demokracji”, Stowarzyszeniem „Lekarze Nadziei” oraz rządowymi i pozarządowymi organizacjami na Ukrainie.

Zjazdy, konferencje naukowe, spotkania młodzieżowe, seminaria, kursy, festyny regionalne, warsztaty szkoleniowe i artystyczne, festiwale i konkursy, imprezy sportowe sprzyjają zwiększeniu aktywności społecznej Polaków mieszkających na Ukrainie. Dzięki czteroletnim staraniom FOPnU powstało Zjednoczenie Nauczycielstwa Polskiego na Ukrainie, organizacje młodzieżowe, kombatanckie, organizacje opieki nad miejscami pamięci narodowej itp. Powstają nowe periodyki. Dzięki informacji docierającej od organizacji członkowskich Polacy w okresie ostatnich lat bardziej świadomie i odważnie zaczęli korzystać z przysługujących im jako mniejszości narodowej praw w Państwie Ukraińskim. Jest to ogromny postęp w aktywizacji świadomości społecznej obywateli Państwa Ukraińskiego narodowości polskiej.

Uczestnictwo Polaków w wielu imprezach kulturalnych i oświatowych zatacza coraz szersze kręgi, jest coraz bardziej zauważalne i coraz wyżej oceniane. Podczas wyborów na Ukrainie Polacy startowali w wyborach i znaleźli się we władzach samorządowych na szczeblach lokalnych.

Organizacja aktywnie uczestniczy w nawiązaniu partnerskich kontaktów między Samorządami Ukrainy i Polski, uważając, iż właśnie tego rodzaju współdziałanie sprzyja zbliżeniu polsko-ukraińskiemu. Od wielu lat Federację łączy współpraca ze Związkiem Ukraińców w Polsce.

Nie będąc organizacją polityczną, FOPnU poprzez organizowanie imprez, w których uczestniczą Ukraińcy mieszkający w Polsce i Ukraińcy, mieszkający na Ukrainie, z całą pewnością jest nie tylko neutralizatorem, ale wręcz ambasadorem wdrażania idei, która prowadzi ku nowej formie stosunków między Polską i Ukrainą.

Federacja jest stałym członkiem Ukraińsko-Polskiego Forum, członkiem Rady Polonii Świata, członkiem Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych. Prezes Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie Emilia Chmielowa jest wiceprzewodniczącą Rady Polonii Świata, członkiem Rady Przedstawicieli Państwowego Komitetu d/s Narodowości Ukrainy, członkiem Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Urzędzie Marszałka Senatu RP.

Corocznie układane są programy pracy, zgodnie z którymi realizowane są założenia. Są one ambitne, oparte na dążeniu ku ścisłej współpracy z Macierzą oraz odpowiednimi podmiotami rządowymi i społecznymi organizacjami na Ukrainie. Jesteśmy świadomi tego, że nie są one w całości realizowane, trudności o charakterze finansowym są tego przyczyną. Pomoc finansowa Senatu RP realizowana przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” i wielu, wielu innych organizacji państwowych i pozarządowych, zapewniała realizację działalności programowej.

Do ważnych osiągnięć Federacji należy zaliczyć:

• organizacja na terenie Ukrainy eliminacji centralnych Międzynarodowego Konkursu Recytatorskiego im. A. Mickiewicza KRESY z finałem w Białymstoku (od 1991– Lwów, od 1994 – również Kijów).
• zainicjowanie wydawania czasopisma początkowo jako Biuletyn FOPnU (od 1994 r.) z czasem czasopisma FOPnU „Nasze Drogi” (od 2006 r.) oraz wydawnictw prozatorskich i poetyckich propagujących kulturę słowa polskiego, historię i tradycje narodowe (Biblioteka FOPnU).
• powołanie do życia Zjednoczenia Nauczycieli Polskich na Ukrainie (Chmielnicki, 1996) oraz stworzenie Ogólnoukraińskiego Koordynacyjnego Centrum Metodycznego Nauczania Języka i Kultury Polskiej (Drohobycz, 2004).
• otwarcie Domu Polskiego w Żytomierzu (1999) jako wynik wysiłku miejscowych Polaków, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” (inwestor), która poparła inicjatywę FOPnU zmierzającą do odrodzenia polskości w tym regionie.
• otwarcie polskich ogólnokształcących szkół w Gródku Podolskim i Nr 3 w Mościskach przy finansowym wsparciu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i ogromnym zaangażowaniu ze strony FOPnU oraz zainteresowanych rodziców (2002).
• zapoczątkowanie i organizacja corocznych spotkań młodzieży polskiej, ukraińskiej i żydowskiej ARKA mającej na celu pojednanie narodów i kultur (od 1995 r.).
• skuteczna interwencja ze strony organizacji członkowskich FOPnU odnośnie uchwalenia przez Sejm RP Ustawy o Karcie Polaka, która we wrześniu 2007 r. w pierwszym dniu III Światowego Zjazdu Polaków i Polonii zza Granicy została podpisana przez Lecha Kaczyńskiego, prezydenta RP w obecności przedstawicieli państw zza Wschodniej Granicy.

Odznaczenia przyznane FOPnU:

• Międzyresortowa Komisja do Spraw Polonii i Polaków za Granicą przyznała Srebrnego „POLONUSA” – 1995 Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie za skuteczne działania w dziedzinie umacniania współpracy organizacji polskich i podtrzymywania tradycji, za wysiłki na rzecz otwarcia Domu Polskiego w Kijowie oraz dążenia do umacniania kontaktów ukraińsko-polskich.
• Почесна грамота Міністерства Культури і Мистецтв України для Федерації Польських Організацій в Україні за вагомий внесок у створенні духовних цінностей та високу професійну майстерність (2002).
• Почесна відзнака Міністерства Культури і Мистецтв України для Федерації Польських Організацій в Україні „За досягнення в розвитку культури і мистецтв” (2003).
• W dniu 9 maja 2003 r. na podstawie decyzji Ministra Kultury Rzeczypospolitej Polskiej Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie w uznaniu zasług propagowaniu kultury polskiej otrzymała odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
• Почесна грамота Міністра Культури і Мистецтв України за вагомий внесок у створенні духовних цінностей та високу професійну майстерність (2007).
• Złoty Medal Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” (2007).

Każdy rok w swym programie posiada kilka kluczowych zagadnień, które ukierunkowują wysiłki pracy Zarządu FOPnU. Każdy rok ma pewne trudności. Każdy rok owocuje wynikami, które miejmy nadzieję z czasem zostaną docenione. Zdarzają się niedociągnięcia, są one nieuniknione. Świadczą jedynie o poszukiwaniu optymalnych dróg, które na dzień dzisiejszy nie zawsze są do odgadnięcia. Każdy rok z osobna jest odzwierciedleniem pracy, która została zrealizowana, posiadając pewne elementy wspólne jak również elementy charakterystyczne wyłącznie dla danego roku.

Jubileusz XX-lecia Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie zobowiązuje nas do dalszej owocnej pracy w obranym kierunku i dążeniu do nowych osiągnięć.